BẠN CÓ BIẾT: CƠ CHẾ SINH MIỄN DỊCH CỦA VACCIN COVID-19 ?

 1. MIỄN DỊCH THỤ ĐỘNG

Miễn dịch thụ động chống Covid-19 có thể đạt được nhờ huyết thanh từ bệnh nhân đã hồi phục sau khi nhiễm virus Sars-Cov-2, huyết thanh này chứa lượng lớn kháng thể miễn dịch, từ Globulin siêu miễn dịch – chẳng hạn như globulin miễn dịch với cytomegalovirus (CMVIG) được thu thập từ nhiều người hiến khác nhau hoặc với kháng thể trung hòa đơn dòng.

2. MIỄN DỊCH CHỦ ĐỘNG

Hiện nay, có đến hơn 100 loại vaccin Covid-19 đang ở các giai đoạn phát triển tiền lâm sàng. Các loại vaccin tác động theo những cơ chế khác nhau để tạo ra miễn dịch, nhưng với tất cả các loại vaccin Covid-19 đều có cơ chế chung là ngoài việc tạo ra kháng thể chống lại virus, vaccin còn có thể tạo ra tế bào lympho T và lympho B ghi nhớ để chiến đấu với tác nhân gây bệnh, chống lại chúng nếu bị tấn công trong tương lai.

Cho đến hiện tại, các chuyên gia vẫn đang tìm hiểu xem thời gian mà các tế bào ghi nhớ này bảo vệ cơ thể khỏi virus Sars-Cov-2 là bao lâu.

Đối với COVID-19 Vacin AstraZeneca, cơ thể phát triển khả năng miễn dịch, phòng tác nhân gây bệnh virus SARS-CoV-2. Những loại vacin khác nhau sẽ có những tác động khác nhau để cơ thể đáp ứng miễn dịch, tuy nhiên có một điểm chung trong cách thức hoạt động của vaccin là ngoài việc tạo ra kháng thể chống lại virus, vaccin còn có thể tạo ra tế bào miễn dịch, gọi là tế bào lympho T, lympho B ghi nhớ để chống lại “kẻ xâm lược” – virus trong tương lai.

Vaccin phòng COVID-19 của AstraZeneca được sản xuất theo theo cơ chế vector, tức là vacin sử dụng virus adeno mất khả năng sao chép của tinh tinh, dựa trên phiên bản suy yếu của virus adeno (virus cúm gây bệnh ở tinh tinh), có chứa vật chất di truyền là protein gai bề mặt của virus SARS-CoV-2 gây bệnh COVID-19 có tên là Spike hoặc S. Protein. Mặt khác, Spike là thành phần tiên phong mở đường tiến công cho virus SARS-CoV-2 xâm nhập cơ thể con người và cũng là mục tiêu tấn công của hệ miễn dịch khi virus SARS-CoV-2 xâm nhập.

Sau khi tiêm vaccin, protein gai bề mặt được sản xuất, hệ thống miễn dịch tiếp tục tạo ra các tế bào ghi nhớ. Những tế bào này sẽ phát hiện ra virus SARS-CoV-2 nếu loại virus này tấn công cơ thể trong tương lai, bằng cách nhận ra protein tăng đột biến trên bề mặt của virus. Nếu các tế bào miễn dịch đi qua virus SARS-CoV-2 trong cơ thể, chúng sẽ sản xuất ra nhiều kháng thể và tế bào T rất nhanh, điều này ngăn chặn virus lây lan và làm giảm biến chứng, nguy hiểm do bệnh COVID-19 gây ra.

* CÁC LOẠI VACCIN SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP VECTOR (ADENOVIRUS) CÓ HIỆU QUẢ CAO HIỆN ĐANG ĐƯỢC LƯU HÀNH

1- AstraZeneca The University of Oxford / AstraZeneca; Anh

2- Sputnik V của Viện nghiên cứu Gamaleya : Nga

3-Ad5-nCoV của CanSino Biologics Trung Quốc

4-JNJ-78436735 (Ad26.COV2.S) của Johnson & Johnson Hoa Kỳ

(Nguồn VN CDC & các tài liệu khác.

Ảnh : Cơ chế hoạt động của vacin adenovirus- Internet)

TÌM HIỂU VỀ CÔNG NGHỆ SẢN XUẤT VACCIN mARN

 Các vaccin COVID-19 hiện được phát triển chủ yếu theo hai phương pháp: truyền thống và thế hệ mới. Điểm khác biệt cơ bản của vắc xin thế hệ mới và vaccinin truyền thống là cách kháng nguyên tiếp xúc với hệ miễn dịch của cơ thể.

Vaccin truyền thống chứa virus bị làm yếu hoặc bất hoạt với protein S (spike) đã được biểu hiện ở bề mặt virus, hoặc protein S đã được tổng hợp và tinh sạch.

Nói cách khác, với phương pháp truyền thống, vắc xin chứa protein S (spike) được chế tạo từ bên ngoài, sau đó được đưa vào cơ thể để huấn luyện hệ miễn dịch.

Trong khi đó, vaccin thế hệ mới chứa các vật liệu di truyền như RNA thông tin (mRNA) hoặc DNA mã hóa nên protein S, từ đó sẽ được cơ thể sử dụng và tổng hợp từ bên trong.

AI ĐÃ TÌM RA PHƯƠNG PHÁP TẠO RA VACIN m-ARN?

Có thể coi bà Kariko Katalin là một trong những người tạo ra công nghê mARN,

Sự hợp tác của Kariko Katalin với nhà miễn dịch học Drew Weissman [Kariko Katalin&Drew Weissman là hai giáo sư của University of Pennylvania- (U Penn)] sau nhiều năm nghiên cứu đến năm 1997 đã đặt được phân tử ARN vào trong những hạt nano lipide nhằm tránh cho phân tử ARN bị suy thoái để rồi xâm nhập dễ dàng vào tế bào.

Thành công của việc này rất có ý nghĩa cho việc chế tạo, sản xuất những loại vaccin -loại vaccin mARN- chống các bệnh virus sau này.

VACIN THẾ HỆ MỚI CỦA MODERNA & PFIZER/BioNTech

Hai vaccin, mRNA-1273 của Moderna

và BNT162b2 của Pfizer/BioNTech chính là những vaccin mRNA hoạt động theo cơ chế như đã nói ở trên. Tuy nhiên, phân tử mRNA nếu được đưa trực tiếp vào cơ thể có khả năng bị phân hủy trước khi xuyên qua màng tế bào để vào đến nơi có bộ máy tạo ra protein S. Do đó, cả hai công ty phát triển vaccin nêu trên đều bọc mRNA trong một phân tử nhỏ gọi là hạt nano lipid. Do kém bền ở nhiệt độ thường, nên vaccin cần được bảo quản lạnh. Tuy nhiên, vaccin BNT162b2 của Pfizer/BioNTech phải được trữ cực lạnh ở nhiệt độ -70oC, còn vaccin mRNA-1273 của Moderna chỉ cần bảo quản ở nhiệt độ tủ lạnh tiêu chuẩn từ 2 đến 8oC trong 30 ngày, hoặc có thể giữ đến 6 tháng ở -20oC.

Ưu điểm vượt trội này của mRNA-1273 chính là nhờ kỹ thuật tạo hạt nano từ hỗn hợp lipid-ethanol của Moderna.

ĐÂY CHỈ LÀ Ý KIẾN CÁ NHÂN:

Cá nhân tôi suy nghĩ, hiện tại Virus gây bệnh SARS-COV 2 biến thể liên tục, trong khi đó công nghệ m-ARN cũng chỉ chọn một hoặc vài mục tiêu cụ thể, chính vì thế, khả năng phòng bệnh của vacin cũng có những hạn chế nhất định.

CON NGƯỜI LUÔN LUÔN ĐI SAU BIẾN ĐỔI CỦA THIÊN NHIÊN!